Gümüşhane Kelkit ilçesine bağlı Sadak köyü sınırlarında bulunan ve Roma İmparatorluğu döneminde askeri karargah amacıyla kurulan Satala Antik Kentinde elektrik çalışması sırasında toprağın altında bin 600 yıl öncesine ait olduğu değerlendirilen lahit kapağı bulundu.
- Apollinaris lejyonun bulunduğu Satala Antik Kenti’nde elektrik trafosu yenileme çalışması yapan ekipler, çalışmalar sırasında lahit kapağına denk geldi.
Durumun bildirilmesi üzerine alana giden Gümüşhane Müze Müdürlüğü ekipleri, 2 metre uzunluğundaki lahit kapağının üzerinde Grekçe yazılmış “Burada kutsanmış Kandes yatıyor” yazdığını belirledi.
Lahit kapağının baş kısmının yapılan kazıda zarar gördüğünü tespit eden müze yetkilileri, durumu Trabzon Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu ve Kelkit Kaymakamlığı’na bildirdi.
Gümüşhane Müze Müdürü Gamze Demir, lahit kapağının geç Bizans dönemi, M.S. 600 yıl öncesine tarihlendiğini bildirdi.
Lahit Kapağının üzerinde eski Yunanca “Burada kutsanmış Kandes yatmaktadır” yazdığını kaydeden Demir, “Bulunan lahit kapağı 2 metre boyunda. Biz 2,5 metre boyunda bir lahit kapağı bekliyoruz. Kırılan kısmın yerin altında. Baş kısmında bir eksiklik söz konusu. Mezarda büyük bir ihtimalle taşın altında yatıyor. Lahit kapağının tamamı bize orada yatan şahsın derecesini gösterecek. Bu da Satala Antik Kenti’nin arkeolojik olarak çok zengin olduğunu gösteriyor. Lahit kapağı yerleşime açık yerde bulundu. 2-3 metre ilerisinde evler var. Bu kazı alanının da genişleyebileceğini gösteriyor” dedi.
Demir, lahit kapağının bulunduğu alanda kazı izni olmadığı için alanın üstünün kapatıldığını ve buluntunun köy muhtarına zimmetlendiğini belirterek, Sadak Köyü’nün tamamının 3’üncü derece sit alanı olduğunu, alanda kendilerinden izinsiz hiçbir alt yapı çalışması yapılmaması gerektiğini vurguladı.
Alanda izinsiz çalışan ekiplerin lahit kapağına zarar verdiğini ifade eden Demir, “Burası 1998 yılında beri sit alanı. İzinsiz, müze müdürlüğüne haber vermeden kazı yapmak suçtur. Bu konuyu Trabzon Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’na ve Kelkit Kaymakamlığı’na bildirdik” diye konuştu.
“Kapağın bulunduğu alanda kilise olabilir”
Satala Antik Kenti’nde yürütülen arkeolojik çalışmalara başkanlık eden Bartın Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Şahin Yıldırım ise lahit kapağının bulunduğu yerde de kazı çalışması yapılması gerektiğini söyledi.
Kapağın bulunduğu yerin mezarlık alanı (nekropol) olup olmadığının tespit edilmesi gerektiğine değinen Yıldırım, “Köyün neredeyse tamamı sit alanı. Hazine arazisi olan heryer de kazı yapabiliyoruz. Gelecek yıl farklı 3-4 noktada kazı çalışması yapılacak. Bunlardan birisi de lahit kapağının yer aldığı bölge. Eğer orası bir nekropol ise orada önemli bir yapının da olması gerekiyor. Daha alt bölümlerde ise daha eskilere ait kalıntılar olabilir. Bugün nasıl camilerin yanında mezarlıklar varsa lahit kapağının bulunduğu alanda da kilise olabilir. O nedenle bizim için önemli bir bulgu” ifadelerini kullandı.
Muhabir:Aykut Demir